Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
533013		Marinaların kamusal kıyı kullanımı açısından değerlendirilmesi: Ataköy, Fenerbahçe ve Kalamış örnekleri / Examining the elements that affect open public space use in marinas of coastal area: Case study of Atakoy, Fenerbahce and Kalamis marina Yazar:EZGİ ZEHRA KOCAZEYBEK Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ERBAŞ GÜRLER Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı / Kentsel Tasarım Bilim Dalı Konu:Peyzaj Mimarlığı = Landscape Architecture Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2018 143 s.
Artan nüfus ile birlikte önemi günden güne artan kıyı alanlarının gözde parçası olan marinalar, uygulandığı her yerde benzer yapılara sahip olsalarda bulundukları coğrafyanın şekillendirdiği kıyı çizgileri ile olan konumlanmalarından dolayı farklı tasarlanmaktadırlar. Her kıyının kendine özgü olan topoğrafik, ekolojik ve coğrafik vb. özellikleri o alanda tasarlanan marinaya avantaj ve dezavantaj sağlamaktadır. Marinaların mevcut araziye ve kıyı çizgisine uyumlu şekilde yerleşimlerinin planlanması, kara - su arasındaki kıyı çizgisinin bozulmaması anlamında önemlidir. Yalnızca kıyı konumlanmalarından dolayı değil, yansıttıkları kültürel, sosyal ve ekonomik potansiyellerinden dolayı da özel alanlar olan Marinaların, kara ve deniz arasındaki çok yönlü mekânsal beklentileri de karşılaması beklenmektedir. Çalışma, Adie (1975)'e göre kara ve denizdeki konumlanmaları göz önünde bulundurularak sınıflandırılan marinaları İstanbul kenti genelinde inceleyerek, belirlenen çalışma alanları özelinde araştırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, çalışmanın "Kıyı Alanları" bölümünde, konu ile ilgili kıyı kavramına değinilerek İstanbul'un kıyı alanları, kıyı alanlarda yasal süreç ve kamusal mekan olarak kıyı alanları tez bağlamında ele alınmıştır. Daha sonra ikinci genel başlık olan "Marina" kavramı incelenerek kıyı alanlarında marinaların konumu, sahip olması gereken genel özellikleri, yurtdışındaki ve ülkemizdeki marinaların derecelendirme sistemi ve Adie (1975)'e göre marinaların sınıflandırılması konuları ele alınmıştır.Bu sınıflandırmaya göre su ve kara ilişkisindeki yapısal konumlanmaya bağlı olarak 4 farklı tip marina belirlenmiştir. Kıyı çizgisi uzunluğunun önemli olduğu bu sınıflandırmalarda belirlenen tipolojilere göre örneklendirilen her bir marinanın avantaj ve dez avantajları değerlendirilmiştir.İstanbul'da yer alan ve aktif olarak kullanılan marinalar olan Ataköy Marina, Kalamış Marina, Fenerbahçe Marina,West İstanbul Marina, Marin Türk İstanbul, Viaport Tuzla, Güzelce Marina tablo aracılığı ile tüm özellikleri kıyaslanmıştır. İstanbul'daki marinaların sınıflandırılması yapılırken marinaların doğal kıyı sınırını koruyup korumadığı, alanın dolgu alanı ise doğal kıyı sınırı ile nasıl konumlandığı gibi özelliklerine bakılmıştır. Belirlenen her bir tipolojinin açıklamaları Türkiye'de ve dünyada eşleştiği marina tipleri ile örneklendirilmiştir. Çevreye olan etkileri açısından Türkiye'den Turgutreis Marina, Setur Çeşme Altınyunus Marina, Setur Marmaris Netsel Marina ve Milta Bodrum Marina yurtdışından ise Diversey Marina, Marina Belmont, Porto Ottiolu marina, Street Harbour ve Dusable Marina örnek olarak ele alınmıştır. "Kamusal Kıyı Alanları Kapsamında İstanbul'daki Marinaların İncelenmesi" bölümünde, İstanbul'da iki farklı yakayı ve farklı marina tiplerini temsil eden Ataköy Marina ve Fenerbahçe – Kalamış Marina çalışma alanları olarak belirlenmiştir. İki çalışma alanı da 1982 yılından günümüze değişen kıyı izleri, dolgu alanları başta olmak üzere arazi kulllanımları, marina içi yerleşim planları göz önünde bulundurularak kapsamlı diyagramlar aracılığı ile aktarılmıştır. Tez konusu bağlamında kamusallık değerlendirmesini kıyı alanları ve marina ile ilişkilendirilerek yapabilmek için araştırma parametreleri belirlenmiştir. Bu parametreler; alanın ulaşılabilirliği (yürünebilirliği), fonksiyon dağılımı ve görsel – deniz algısı fonksiyon ilişkisi şeklindedir. Her iki alan da bu ana başlıklar çerçevesinde diyagramlar aracılığı ile açıklarak bölüm sonu çıkarımları ile önerilere altlık oluşturulmuştur. Öneriler kısmında bu parametrelere yöndelik sorunlar ve potansiyeller analizleri yapılarak iki alanında kıyaslanması sağlanmaktadır. Çalışmanın "Değerlendirme ve sonuç " bölümünde ise tüm bu analizler ve değerlendirmelerden faydalanarak iki alan için de öneriler getirilmiştir. Bir önceki bölümde yer alan analizler ve anket sonuçları ışığında marinaların genellikle içe dönük yapılanmaları ve kıyı yaya sirkülasyonunun kesintiye uğramasından dolayı kamusal kıyı kullanımını olumsuz yönde etkilediği ortaya çıkmaktadır. Bu duruma yönelik etkili rollerden biri, marinaların yerleşim planlarının kamusal yararı göz ardı ederek planlanması şeklindedir. Bu bağlamda yapılan çalışmanın anket sonucuna istinaden getirilen önerilerin her iki alanda da kıyı alanı kullanıcılarının marina yerleşimlerini daha fazla ziyaret ederek, deniz ile iç içe olmak istediklerinde görsel ve hatta fiziksel temaslarını arttıran faaliyetlerde bulunmalarını teşvik edici yönde olduğu görülmektedir. Ancak kentleşme sürecini hızlı bir şekilde yasamakta olan Türkiye'de toplumun büyük bir çoğunluğu tarafından marina kültürünün kavranamamış olması ve marinalara tekne otoparkı gözüyle bakıldığı gerçekleştirilen anketlerle de ortaya çıkmıştır. Genellikle öncelik olarak marinayı tercih eden tekne sahiplerinin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak marinalar tasarlansada, çevresiyle bütünleşmiş, doğal kıyı çizgisini bozmayan ve kamusal kıyı kullanımını engellemek yerine denize teşvik eden yaklaşımlarla planlanmaları için bu tür çalışmaların faydalı olması amaçlanmaktadır.Bu tür planlama yaklaşımları kıyı alanların rant oluşturduğu ülkemizde pek yaygın bir yaklaşım olmasada, yurtdışında örneklerine sıkça rastlanmaktadır. Çalışmanın iki alan özelinde de sonuçlarını genellemek gerekirse Ataköy Marina kullanıcıları marina kavramından bağımsız şekilde kıyı kullanımını tercih ederken Fenerbahçe ve Kalamış marinalarının nispeten halkı içine alan yapısından dolayı kullanıcıların yanaşma halindeki teknelerin manzarasından ve denizle görsel temaslarının kesilmemesinden dolayı hoşnut oldukları görülmektedir. Yapılan analizler ve anket çalışması sonucunda yapılan önerilerin mevcut kullanıcıların memnuniyetlerini arttıracağı öngörülerek, marinaların özellikle metropol kentlerde deniz kültürünün bir parçası olarak yapılması, marina-çevre ilişkisinin nasıl sağlanması gerektiği önerileri içeren diyagramlarla açıklanmaktadır. Sonuç bölümünde iki alanın analizler kısmında elde edilen sonuçları kıyaslanarak 5 Altın Çıpa ödüllü Ataköy Marina'nın,4 çıpalı Fenerbahçe ve Kalamış Marina'ya göre kamusal açıdan kıyı kullanımına daha az izin verdiği, denizin görsel algı ve fonksiyon ilişsinin ikinci çalışma alanına göre zayıf kaldığı ve ulaşımda yönlendirme eksiklikleri nedeniyle de Fenerbahçe ve Kalamış Marina'ya göre kıyı kullanımında daha az tercih edildiği belirlenmiştir. Bilinçli bir kamusal kıyı kullanım alanlarının oluşturulması için, bu gibi akademik çalışmaların yanı sıra yöneticiler, şehir plancıları, mimarlar, peyzaj mimarları gibi disiplinlerin özellikle en fazla rant sağlanan kıyı alanlarında etkin rol oynaması, yüksek katlı konutların gölgesinde kalmadan nitelikli kamusal kıyı alanların topluma kazandırılmasında önemlidir. Anahtar Kelimeler: Kıyı Alanları, Kamusal Açık Alanlar, Marina
The marinas, which are the favorite part of the coastal areas and their importance are increasing day by day with increasing population, have different structures because of their location with their geography-shaped coastal lines. Topographical, ecological and geographic etc. characteristics which are specific to each coast provide advantages and disadvantages to the each marina which is specifically designed to that area. The planning of a marina location in harmony with the existing land and the shore line is important by means that the shore line between the land and water is not disturbed. Not only for their coastal locations, but also for their cultural, social and economical potentials, marinas are expected to meet multi-dimensional spatial expectations between land and sea. This study aims to investigate the marinas in İstanbul that are divided into 4 different classes by considering their location in the land and sea according to Adie (1975), and also to investigate the marinas in determined study areas. In the "Coastal Areas" section of this study, the coastal areas of Istanbul, legal processes in the coastal areas and the public usage of coastal areas were discussed in the context of this thesis. Then, the location and the general features of the marinas in the coastal areas, and the rating system of the marinas abroad and in Turkey and the classification of the marinas according to Adie (1975) were discussed in the second general title, as "Marina". The types presented under the title of "classification of marinas", four types of marina were identified and classified in Istanbul. The advantages and disadvantages of each marina which are exemplified according to the marina typologies determined in these classifications where the length of the coastline is important are also evaluated. The actively used Atakoy Marina, Kalamis Marina, Fenerbahce Marina, West Istanbul Marina, Marin Turk Istanbul, Viaport Tuzla, and Guzelce Marina in Istanbul were compared for their characteristics and the comparisons of marinas were shown at table. While this marina classification is made in İstanbul, it is examined whether the marinas maintain the natural coastal boundary and if this area is a filled area, how the area is positioned with the natural coastal boundary is also examined. Descriptions of each marina typology are exemplified by the marina match types in the world and Turkey in terms of their impact on the environment, Turgutreis Marina, Setur Çeşme Golden Dolphin (Altınyunus) Marina, Setur Marmaris Netsel Marina and Milta Bodrum Marina from Turkey and Diversey Marina Belmont, Porto Ottiolu Marina, Street Harbor and Dusable Marina from the world has been included as marina samples to this study. In the section of "Investigation of Marinas in Istanbul within the scope of Public Coastal Areas", the Ataköy Marina and Fenerbahçe - Kalamış Marina areas, which are two marinas representing two shores of bosphorus and different marina types, were examined through comprehensive analyzes, observations and questionnaires. The both study areas have been identified through extensive diagrams by taking into account the mainly changing shorelines, and landfill areas together with also the land use and marina location diagrams from 1982 to the present day. In the context of thesis subject, research parameters have been determined in order to be able to do publicity assessment by correlating with coastal areas and marina. These parameters are the accessibility of the area (walkability), function distribution and visual- sea perception function relationship. Both fields are explained through diagrams within the scope of these main headings. The deductions of each section were used in "Recommendation" section. In the Recommendations section, it was aimed to compare the two areas by doing analyzes of problems and potentials for aforementioned parameters. In the "Evaluation and conclusion" section of this study, suggestions were made for both areas by using all analyzes and evaluations. In the light of the analyzes and questionnaire results of the previous section, it is concluded that marinas generally have a negative impact on public coastal use due to the inward structuring and interruption of coastal pedestrian circulation. One of the effective roles causing negative impact is to plan the layout of the marinas by ignoring the public interest. In this regard, it is concluded that the suggestions brought by the survey results are to encourage the coastal area users to visit the marinas more and encourage them to engage in activities that increase their visual and even physical contact when they want to be intertwined with the sea in both areas. However, lack of understanding of marina culture by the majority of the society and to look at the marinas from the view of the boat car parking as in Turkey which has a very fast urbanization process, have also emerged from the conducted surveys. In general, the marinas are designed by considering the needs of the boat owners who prefer the marina, as a priority. On the other hand, these kinds of studies are intended to be useful for planning of marinas with approaches that integrate with their surroundings, not disturbing the natural shore lines and encouraging public use instead of preventing coastal use. While such planning approaches are not common in Turkey where coastal areas constitute rent, examples abroad are frequently encountered. In order to generalize the results of this study in two specific areas, the users of Ataköy Marina prefer the coastal use, regardless of the concept of marina, but the users of Fenerbahce and Kalamis marinas are satisfied due to the relatively integrative structures of Fenerbahce and Kalamis marina for people and the view of docking boats. They are also satisfied due to the visual contact with the sea in Fenerbahce and Kalamis marina. It was also suggested that the suggestions based on the analyzes performed and the results of the survey will increase the satisfaction of the current users. This was led us to explain the construction of marinas as part of marine culture as diagrams especially in metropolitan cities with suggestions including how to ensure the marina-environment relationship. In the conclusion section, comparing the results obtained in the analysis section of the two fields, Ataköy Marina, which is awarded with 5 Gold Anchor awards, compared to Fenerbahce and Kalamis marinas with 4 Gold Anchor awards. Ataköy Marina permits less public coastal use and the visual perception and function of the sea in Ataköy Marina is weaker than the second study area and also due to lack of orientation in transportation in Ataköy Marina, it is determined that Ataköy Marina is less preferred for coastal use than Fenerbahçe and Kalamış Marina. In order to create conscious public coastal use areas, besides such academic studies, disciplines such as managers, city planners, architects, landscape architects etc. should play an effective role especially in the coastal areas that provide the most rent, and this is also important to bring qualified public coastal areas into the society without the shadow of high-rise buildings. Key Words: Coastal areas, Public areas, Marina